Trong lịch sử văn hóa và văn học đã xuất hiện nhiều loại hình viễn tưởng: viễn tưởng tôn giáo như trong kinh Phúc âm, viễn tưởng thần thoại như trong các truyện cổ, trong tiểu thuyết mà đỉnh cao là Gác-găng-chuy-a và Păng-ta-gruy-en của Ph. Ra-bơ-le, Gi. Véc-nơ – người sáng tạo ra một kiểu không tưởng mới, vừa có tính xã hội vừa có tính khoa học kĩ thuật. Các tác phẩm của Gi. Véc-nơ đánh dấu bước chuyển từ dạng không tưởng tĩnh tại truyền thống sang tiểu thuyết viễn tưởng khoa học hiện đại.

Kiểu viễn tưởng chủ đạo ở thế kỷ XX là viễn tưởng khoa học. Nó kế thừa yếu tố duy lí của viễn tưởng lãng mạn, tạo ra những hình tượng dựa trên các giả thuyết và quan niệm khoa học, rôbốt biết tư duy, thuật gây đột biến, thần giao cách cảm, sự trùng hợp các bình diện thời gian và không gian,…, mở rộng yếu tố giả thuyết sang phương diện xã hội tương lai hoặc cảnh cáo những nguy cơ xã hội như những tác phẩm “phản – không tưởng” của A. Hơ-xli, M. Bun-ga-cốp, A. Pla-tô-nốp, H. Oen-xơ.